کلاه فلزی‌ ات را بر سر کن: بررسی تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز

پیش از شروع بررسی تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز، این روایت از دختری ۲۴ ساله را مطالعه کنید.

دو سال پیش، زمانی که تازه فارغ التحصیل شده بودم را کامل به یاد دارم. همان روز که به خانه رسیدم، درب اتاقم را محکم بستم و خودم را حبس کردم. نمی دانستم قرار است چه کنم! نمی دانستم که این قطار بی سر و سامان زندگی، من را به کجا پرت خواهد کرد؟ فقط می دانستم که زمان در حال گذر است! هر شب گریه می کردم، زیر حجم زیادی از پتو داد می زدم تا مبادا کسی «من» واقعی ام رو ببیند: منی که نمی دانم کیست!

ماه ها به همین صورت بود تا من اتفاقی چشمم به برنامه ردیت (reddit) بر روی صفحه سوم موبایلم افتاد. واردش شدم و فهمیدم که حساب کاربری دارم. کمی گشتم و چند جامعه مختلف موسیقی را دیدم. کامنت ها را ورق زدم و متوجه شدم که درباره آلبوم خاصی از ۱۹۸۰ صحبت می کنند. نظرات جالبی می دادند و همین، باعث شد که این آلبوم را گوش کنم؛ سرم درد گرفت. این چی است دیگر! چطور این صدای نخراشیده و نتراشیده را با لذت گوش می کنند؟ صدای گیتار آن گروه گوشم را کر کرد. درامرش انگار کلا اعصاب ندارد، می خواهد آنقدری محکم بزند تا طبلش را پاره کند!

از برنامه موسیقی ام خارج شدم و بین همان رشته کامنت ها، با ترس و تردید، نظرم را گفتم و خوابیدم. صبح که بیدار شدم، باور نمی کردم: ۳۷ نفر به خاطر «من»، به نظرم جواب دادند! ترسیده بودم که شاید به من توهین کرده باشند؛ ولی انتظارش را نداشتم، همه شان تجربه من را داشتند! و نه تنها توهین نکردند، بلکه آهنگ جدیدی هم به من پیشنهاد کردند که شاید خوشم بیاید. برق از چشمانم پرید، تمام نظرات را جواب دادم و اولین آهنگی که پیشنهاد کردند را گوش کردم: آئین پرستش (ritual) از گروه گوست (ghost).

حیرت کردم، زیبا بود! صدای به موقع گیتار، هماهنگی بیس و ورود بی پروای درامر به آهنگ. خواننده، من را به مراسم عشای ربانی خودش دعوت کرده و ردایش را روی گردنم انداخته بود و برایم آواز می خواند. فکرش را نمی کردم آهنگی، چنین مضمونی داشته باشه. آنقدر هیجان زده بودم که تمام آثار این گروه را همان روز گوش کردم. از هیجان دریافتی اش سیراب نمی شدم؛ بیشتر می خواستم!

تا صبح بیدار ماندم، حتی فکرش را هم نمی کردم که دیگر یک ثانیه هم خواب به چشمانم بیاید. آلبوم های دیگری از گروه های مختلف در برنامه موسیقی ام به من پیشنهاد شد و همه را گوش کردم. ویکیپدیا را باز کردم و متال را سرچ کردم: انگار توی اقیانوس علایقم، غرق شده بودم. صفحه موبایلم را بستم و همانطور که هدفونم بر گوشم بود، بلند شدم و رقصیدم و بالا و پایین پریدم. یکدفعه چشمم به آینه خورد: چهره ای را دیدم. نشناختمش. برق خاصی توی چشمانش داشت. باورم نمیشد که این را بگویم: متال، زندگی «من» را نجات داد.

شخصیت خیالی آنا، ۲۴ ساله.

موسیقی راک، همیشه نمادی از شورش و راهی برای بیان هیجانات درونی «خود» بوده است. با این حال، یک زیر ژانر از موسیقی راک وجود دارد که به خاطر چیزی فراتر از موسیقی شهرت پیدا کرده است: انتقال تجربه‌ای که ذهن را تغییر می‌ دهد. «موسیقی متال» برای دهه ‌ها موضوع بحث و جدل بوده است. برخی ادعا می‌ کنند که خشونت و پرخاشگری را تحریک می‌ کند، در حالیکه برخی دیگر معتقدند می‌ تواند تأثیرات مثبتی بر ذهن و بدن داشته باشد.

از ریف ‌های رعد آلود گیتار گرفته تا طبل‌ های تپنده، موسیقی راهی برای تسخیر حواس افراد و انتقال آن ‌ها به دنیایی متفاوت است. در این نوشتار، تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز را بررسی خواهیم کرد و به علم پشت این ماجرا خواهیم پرداخت که «چرا این موسیقی، تأثیر عمیقی بر شنوندگان خود دارد»؟ بنابراین، صدا را زیاد کنید و آماده شوید تا سرتان را تکان دهید!

موسیقی متال چیست؟

موسیقی متال، زیر شاخه ای از موسیقی راک است که در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 ایجاد شد. مشخصه آن، استفاده زیاد از ریف های تحریف شده گیتار، نواختن سریع طبل و آواز های تهاجمی است. این ژانر از آن زمان به بعد تکامل یافته و شامل زیر ژانرهای مختلفی از جمله ترش متال (Thrash metal)، دث متال (Death metal) و بلک متال (Black metal) و … می شود که هر کدام، صدا و سبک منحصر به فرد خود را دارند.

این موسیقی، اغلب دارای «مضامین تیره و شدید» است، به همراه اشعاری که موضوعاتی مانند مرگ، سیر مخرب روانی فردی و مسائل اجتماعی را بررسی می‌ کند. ماهیت سرکش این ژانر باعث محبوبیت آن در بین جوانان شده است؛ به طوری که گروه های متال، اغلب جمعیت زیادی از افراد را در سلیقه های مشابه جذب می کنند.

علیرغم این محبوبیت، موسیقی متال موضوع بحث و جدل فراوانی بوده است و برخی از این ژانر به دلیل تاثیر منفی آن بر جوانان، انتقاد می کنند؛ با این حال، دیگران استدلال می کنند که تاثیر موسیقی متال بر ذهن و بدن می تواند مثبت و سالم باشد.

تاریخچه موسیقی متال

خاستگاه موسیقی متال را می توان در اواخر دهه 1960 ردیابی کرد، با گروه هایی مانند بلک سبث (Black sabbath) و لد زپلین (led zeppelin) که اغلب به عنوان پیشگامان این ژانر شناخته می شوند. این گروه ها عناصر بلوز و راک سایکدلیک را در موسیقی خود گنجانده بودند و صدایی تیره تر و سنگین تر از موسیقی راک سنتی ایجاد کردند.

در دهه 1980، این ژانر با افزایش محبوبیت، همراه بود و گروه هایی مانند متالیکا (Metallica)، اسلیر (Slayer) و مگادث (Megadeth) پیشتاز بودند. موسیقی سریع‌ تر، تهاجمی‌ تر و پیچیده‌ تر شد و گروه‌ ها، مرزهای آنچه را که با سازهایشان امکان‌پذیر بود کنار زدند.

دهه ۱۹۹۰، شاهد ظهور آلترناتیو متال (Alternative metal) بود، با گروه هایی مانند دفتنونز (Deftones) و ناین اینچ نیلز (Nine inch nails) که عناصری از موسیقی صنعتی و الکترونیک را در صدای خود ترکیب کردند. این ژانر در دهه 2000 به تکامل خود ادامه داد و گروه هایی مانند اسلیپ نات (Slipknot) و سیستم آف داون (System of a down) عناصر رپ و هیپ هاپ را در موسیقی خود گنجانده بودند.

امروزه، موسیقی متال همچنان یک سبک محبوب است و گروه‌هایی مانند اونجند سونفولد (Avenged Sevenfold) و دیستوربد (Disturbed) و گوست (Ghost)، میلیون‌ ها طرفدار را در سراسر جهان، جذب کرده‌ اند.

علم پشت تاثیرات موسیقی بر ذهن و مغز

موسیقی برای قرن ها به عنوان راهی برای تاثیر بر ذهن و القای حالات مختلف هوشیاری، مورد استفاده قرار گرفته است. از موسیقی قبیله‌ ای فرهنگ‌ های باستانی گرفته تا موسیقی رقص الکترونیک امروزی، موسیقی ظرفیتی دارد که به روش ‌های قدرتمندی بر ذهن و مغز تاثیر می‌ گذارد.

مطالعات نشان داده اند که گوش دادن به موسیقی می تواند مراکز پاداش را در مغز فعال و دوپامین (انتقال دهنده عصبی مهمی که با لذت و پاداش مرتبط است) آزاد کند. علاوه بر این، موسیقی همچنین می تواند بر امواج مغزی تأثیر بگذارد، که در ادامه نوشتار به بخش های مختلف درگیر در مغز اشاره خواهیم کرد.

تاثیر موسیقی متال بر مغز: دیدگاه عصب‌شناسی

موسیقی متال، با تمپوهای سریع و آوازهای تهاجمی، از دیرباز موضوع مورد علاقه در مطالعه مغز و رفتار انسان بوده است. تحقیقات نشان داده اند که گوش دادن به موسیقی متال می تواند تأثیرات مختلفی بر مغز داشته باشد و نواحی خاص آن را تحریک و فرآیندهای شناختی را درگیر کنند. در این بخش از نوشتار تاثیر موسیقی متال بر مغز، با تمرکز بر بخش‌ های دقیق درگیر و یافته‌ های علوم اعصاب مرتبط، به بررسی تأثیرات موسیقی متال بر روی مغز خواهم پرداخت.

قشر شنوایی (Auditory cortex)

قشر شنوایی، واقع در لوب گیجگاهی، مسئول پردازش و تفسیر صداهایی است که می شنویم (بلین و زاتوره، ۲۰۰۱). موسیقی متال با ترکیب پیچیده و لایه ای خود، محرک منحصر به فردی را به قشر شنوایی ارائه می دهد. مطالعات نشان داده اند که گوش دادن به موسیقی متال می تواند منجر به افزایش فعالیت در قشر شنوایی شود؛ که این نشان می دهد مغز به طور فعال درگیر پردازش صداهای پیچیده است (لپه، هرهولز و پنتیو، ۲۰۰۹).

قشر پیش پیشانی (Prefrontal cortex)

قشر پیش پیشانی که در جلوی مغز قرار دارد، در عملکردهای شناختی مختلفی مانند تصمیم گیری، تنظیم هیجانی و کنترل تکانه نقش دارد (میلر و کوهن، 2001). تحقیقات نشان داده است که موسیقی متال می تواند پاسخ های هیجانی قوی مانند خشم را برانگیزد و همچنین قشر جلوی مغز را فعال کند (زاتوره، پالارس، فورنلز و هررو، ۲۰۱۴). این فعال‌سازی نشان می‌ دهد که قشر جلوی مغز در پردازش هیجانی تاثیر موسیقی متال بر مغز، درگیر است و ممکن است به هیجانات زیادی که برخی شنوندگان تجربه می‌ کنند، کمک کند.

آمیگدال (Amygdala)

آمیگدال، یک ساختار کوچک بادام شکل در اعماق مغز، یک بازیکن کلیدی در پردازش هیجانات، به ویژه هیجانات مربوط به ترس و پرخاشگری است (لدوکس، ۲۰۰۰). موسیقی متال، با مضامین تهاجمی و سازهای قدرتمند خود، می تواند آمیگدال را فعال کرده و منجر به افزایش واکنش های هیجانی شود (زاتوره و بلاد، ۲۰۰۱). این تاثیر موسیقی متال بر مغز، ممکن است تا حدی توضیح دهد که چرا برخی افراد به سمت موسیقی متال کشیده می شوند! زیرا فعال شدن آمیگدال می تواند احساس هیجان و برانگیختگی ایجاد کند.

هسته اکومبنس (Nucleus accumbens)

هسته اکومبنس، منطقه ای در جسم مخطط شکمی است که در سیستم پاداش مغز نقش دارد و نقش مهمی در تجربه لذت، بازی می کند (بریج و کرینگل باخ، ۲۰۱۵). تحقیقات نشان داده اند که گوش دادن به موسیقی لذت بخش، از جمله موسیقی متال برای طرفداران این سبک، می تواند هسته اکومبنس را فعال کند؛ که همین نشان می دهد سیستم پاداش مغز در طول تجربه گوش دادن، درگیر است (سلیم پور و همکاران، 2011). این فعال سازی ممکن است به هیجانات مثبت و لذتی که شنوندگان موسیقی متال اغلب گزارش می دهند، کمک کند.

تاثیر موسیقی متال بر ذهن: یک دیدگاه دوگانه

موسیقی متال، ژانری که با استفاده زیاد از سازهای تقویت ‌شده، ضرب آهنگ های تهاجمی و آواز های قدرتمند  شناخته می ‌شود، موضوع بحثی همیشه داغ بین روانشناسان و علاقه‌ مندان به موسیقی بوده است. در حالی که برخی استدلال می کنند که این سبک موسیقی اثرات مضری بر سلامت روان دارد، برخی دیگر پیشنهاد می کنند که می تواند نتایج مثبتی را ارتقا دهد. هدف این نوشتار، روشن کردن هر دو دیدگاه (بررسی وجه سالم و ناسالم تاثیر موسیقی متال بر ذهن) است که توسط تحقیقات علمی روان‌ شناسی، پشتیبانی می‌شوند.

وجه مثبت تاثیر موسیقی متال بر ذهن

کاتارسیس و بیان عاطفی

یکی از مزایای کلیدی مرتبط با موسیقی متال، ظرفیت آن برای تسهیل کاتارسیس عاطفی است. به گفته تارانت، نورث و هارگریوز (2000)، شنوندگان اغلب از موسیقی به عنوان وسیله ای برای بیان و تنظیم هیجانات خود استفاده می کنند. موسیقی متال، به ویژه، می تواند راهی خروجی برای هیجانات منفی مانند خشم، ناامیدی، و غم فراهم کند و به افراد اجازه دهد تا در یک محیط کنترل شده با این هیجانات، مقابله کنند. با این کار، افراد می توانند احساس آرامش و تعادل عاطفی را تجربه کنند.

کاهش استرس و افزایش آرامش

برخلاف تصور رایج، موسیقی متال می تواند به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک کند. مطالعه ای توسط لبه، اشمیت، فار و بابین در ۲۰۰۷ نشان داد که شرکت‌ کنندگانی که به موسیقی هوی متال گوش می‌ دادند، کاهش قابل‌ توجهی در سطوح برانگیختگی فیزیولوژیکی را تجربه کردند، که این نشان‌ دهنده یک اثر آرامش ‌بخش بالقوه است. این نشان می دهد که موسیقی متال می تواند به عنوان یک راهبرد مقابله ای برای مقابله با استرس و اضطراب عمل کند و به شنوندگان، احساس آرامش بدهد.

وجه منفی تاثیر موسیقی متال بر ذهن

پرخاشگری و رفتار خشونت آمیز

از سوی دیگر، برخی مطالعات ارتباط بالقوه ای را بین قرار گرفتن در معرض موسیقی متال و افزایش پرخاشگری یا رفتار خشونت آمیز نشان داده اند. در یک فراتحلیل انجام شده توسط اندرسون، کارنیگی و یوبانکس (2003)، مشخص شد که قرار گرفتن در معرض اشعار موسیقی خشن ـ‌از جمله آن هایی که در برخی آهنگ های متال یافت می شوندـ می تواند منجر به افزایش افکار و هیجانات پرخاشگرانه شوند. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که این رابطه تاثیر موسیقی متال بر ذهن از نوع همبستگی است و ممکن است لزوماً دلالت بر علیت نداشته باشد!

خلق پایین و افسردگی

یکی دیگر از نقاط ضعف بالقوه تاثیر موسیقی متال بر ذهن، ارتباط آن با حالات خلقی پایین و افسردگی است. مطالعه ای توسط میراندا کلیس و ون دن ایند در  سال ۲۰۱۴، نشان داد افرادی که موسیقی متال را ترجیح می دهند، در مقایسه با افرادی که سایر سبک های موسیقی را ترجیح می دهند، سطوح بالاتری از افسردگی و اضطراب را نشان می دهند. در حالی که این یافته یک رابطه علی را ایجاد نمی کند، نشان می دهد که ترجیح موسیقی متال ممکن است با آسیب پذیری های روانی خاص، مرتبط باشد.

جنجال پیرامون تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز

موسیقی متال برای دهه‌ ها موضوع بحث و جدل بوده است. برخی ادعا می‌ کنند که خشونت و پرخاشگری را تحریک می‌ کند، در حالیکه برخی دیگر معتقدند که می‌تواند تأثیرات مثبتی بر ذهن و بدن داشته باشد. مضامین تیره و شدید این ژانر، باعث شده است که برخی از تاثیر موسیقی متال بر ذهن جوانان و نگرانی در مورد پتانسیل آن برای ترویج رفتارهای خشونت آمیز و ضد اجتماعی، سوال کنند.

با این حال، بسیاری استدلال می کنند که موسیقی متال دریچه ای سالم برای جوانان فراهم می کند تا هیجانات خود را ابراز کنند و با چالش های زندگی کنار بیایند. ماهیت شدید و هیجانی موسیقی متال می‌ تواند برای شنوندگان، رهایی بخش باشد و به آن ها این امکان را بدهد تا هیجانات خود را به روشی سالم، پردازش و ابراز کنند.

اهمیت درک تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز

موسیقی متال به این شهرت دارد که چیزی فراتر از موسیقی است: یک تجربه تغییر دهنده ساختار و عملکرد ذهن. از ریف ‌های خشن گیتار گرفته تا بیس های کوبنده، موسیقی متال راهی برای تسخیر حواس و انتقال افراد به دنیایی متفاوت است. با این حال، تاثیر موسیقی متال بر ذهن و مغز، بسته به تجربه فردی شنونده، می تواند مثبت و منفی باشد.

درک علم پشت تاثیر موسیقی متال بر ذهن و به صورت کلی تمام ژانر های موسیقایی، و اینکه چگونه می توانند بر سلامت روان و مغز شما تأثیر بگذارد، مهم است. در حالی که موسیقی متال می‌تواند خروجی سالمی برای جوانان فراهم کند تا هیجانات خود را ابراز کنند و با چالش‌های زندگی کنار بیایند، می‌ تواند اثرات منفی نیز داشته باشد، به ‌ویژه در افرادی که از قبل مستعد پرخاشگری و خشونت هستند.

کلاه فلزی ات را بر سر کن

مانند هر نوع سرگرمی دیگر، مهم است که با نگاهی انتقادی به موسیقی متال نزدیک شوید و از تاثیر موسیقی متال بر ذهن و بدن خود، آگاه باشیم. با درک بهتر علم پشت موسیقی، می توانیم تصمیمات آگاهانه تری در مورد عادت های گوش دادن خود بگیریم و اطمینان حاصل کنیم که از موسیقی به عنوان ابزاری برای سلامت روانی مثبت، استفاده کنیم. پس امروز، کلاه فلزی خود را بر «سر» کنید و کمی در دنیای بی انتها و شگفت انگیز موسیقی متال، غرق شوید.