بسیاری از انسان ها در دورانی از زندگی خود ممکن است تنهایی را تجربه کنند یا بعضی از اوقات صرفا آن را احساس کنند.احساس تنهایی در دوران کرونا هم بخشی از آن است. ما تنهایی را تجربه ای ناخوشایند ادراک می کنیم که می تواند بر روی سلامت جسمی و روانی تاثیر چشمگیری بگذارد.
در 3 سال اخیر، همه مردم جهان با شرایطی مواجه بودند که باید به اجبار از ایجاد ارتباط اجتماعی دوری می کردند. این منع اجتماعی و محدودیت های اجتماعی، در طول زمان احساس تنهایی را دوران کرونا برای مردم جهان به وجود آورد.
من در این نوشتار سعی دارم به مفهوم تنهایی و در ادامه آن، به رابطه بین این احساس با دوران بیماری کرونا پرداخته و روش هایی را برای کنارآمدن با این وضعیت ارائه دهم.
بخش های نوشتار
تنهایی چیست؟
تنهایی یک احساس انسانی است که برای هر فرد پیچیده و منحصر به فرد است. تنهایی همچنین به عنوان درد اجتماعی توصیف می شود. افرادی که احساس تنهایی دارند، همیشه انسان های تنهایی نیستند. به این معنا که این تجربه، می تواند صرفا تجربه ای ذهنی باشد؛ یعنی حتی زمانی که شخص توسط افراد دیگری احاطه شده هم، این احساس ممکن است به سراغ او بیاید.
تنهایی، سلامتی و بهزیستی
افرادی که دچار احساس تنهایی هستند، تهدیدهایی جدی برای بهزیستی و همچنین سلامت جسمی آنها در طولانی مدت به وجود می آید. تحقیقات مختلفی نشان داده اند که تنهایی علاوه بر ارتباط با علائم افسردگی، یک عامل مهم برای بیماری های قلبی، دیابت و آرتروز نیز می باشد.
پژوهش های دیگری نشان می دهند که افراد دچار احساس تنهایی، دو برابر افراد دیگر احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را دارند. وضعیت تنهایی مزمن، ممکن است پاسخ های فیزیولوژیکی منفی مانند: افزایش تولید هورمونهای استرس، کمبود خواب و ضعف ایمنی را موجب شود.
تنهایی یک خطر جدی برای سلامتی است. تحقیقات اخیر نشان می دهند که در کشورهای صنعتی، حدود 1 نفر از 3 نفر، احساس تنهایی می کنند. افراد تنها، تمایل دارند که افسرده تر، تحریک پذیر و خودمحور باشند. همچنین در بعضی از این افراد خطر خودکشی گزارش شده است.
ابعاد تنهایی
تنهایی از دو بعد «عاطفی»و «اجتماعی» تشکیل شده است. لازم است در اینجا کمی به بررسی این دو بعد بپردازیم و آنها را از هم متمایز کنیم.
تنهایی عاطفی:
تنهایی عاطفی یک احساس ناخوشایند ناشی از این تصور است که فرد «رابطه دلبستگی صمیمی» را از دست خواهد داد یا اینکه رابطه ای که دارد، برایش کافی نیست. تنهایی عاطفی یک تجربه بسیار رایج در افرادی است که اخیراً طلاق گرفته اند یا همسرشان از دنیا رفته است.
اگر بخواهم ساده تر بگویم تنهایی عاطفی به معنای فقدان روابط صمیمی در فرد یا کافی نبودن آن ها برای او است. جالب است بدانید در تحقیقات نشان داده شده است که افراد مجرد، از لحاظ جسمی دارای شاخص توده بدنی بالا و از لحاظ روانی، دچار پریشانی بالایی هستند(اضطراب، افسردگی و….).
تنهایی اجتماعی:
افرادی که به تنهایی اجتماعی دچار هستند، احساس تعلق نداشتن به یک جمع یا گروه را تجربه می کنند. آنها نمی توانند علایق خود را با گروه به اشتراک بگذارند؛ زیرا احساس می کنند متعلق به آن جمع نیستند. تنهایی اجتماعی، به عدم ارتباط با دیگران و مشکلات ادغام در گروه های اجتماعی اشاره دارد.
تحقیقات بررسی شده نشان داده است که مردان مسن و افرادی که مهاجرت را به شکل های مختلفی تجربه کرده اند (از مهاجرت به مدرسه یا شغل جدید گرفته تا مهاجرت به شهر یا کشور جدید)، به احتمال زیاد تنهایی اجتماعی را تجربه می کنند.
رابطه کرونا و احساس تنهایی در دوران کرونا
به طور کلی هر یک از این ابعاد ذکر شده، برای سلامت جسم و روان ما خطرناک هستند؛ اما موضوع اصلی که ما قصد داریم به آن بپردازیم، رابطه تنهایی با دوران عجیب و حتی ترسناک کرونا در جهان است. دورانی که در کنار تمام سختی های ریز و درشتش، باید به آن، پدیدار شدن احساس تنهایی (هر دو بعد عاطفی و اجتماعی) را هم اضافه کنیم.
از زمانی که مردم به خاطر شرایط این بیماری تن به شرایط ناخوشایند قرنطینگی دادند و مجبور شدند که از گروه های اجتماعی شان، از جمله خانواده، دوستان، همکاران و…. دوری کنند، احساس تنهایی در دوران کرونا به سراغ آنها آمد.
اقداماتی که در جهت کاهش گسترش این بیماری صورت گرفت، باعث شد که شدت بیماری بین مردم کم و کمتر شود؛ اما همین اقدامات باعث شد تنهایی و انزوای مردم نیز بیشتر و بیشتر شود. این اتفاق به طور چشمگیری سلامت جسمی و روحی آنها را در خطر انداخت.
داستان بیماری کرونا و احساس تنهایی در دوران کرونا
اول از همه مهم است که این نکته را یادآور شوم که احساس تنهایی به عوامل مختلفی همچون محیط، ویژگی های شخصیتی فرد، انتظارات فرد از یک رابطه اجتماعی و هنجار های فرهنگی بستگی دارد. پس این امکان وجود دارد که حتی در شرایط یکسان مانند شرایط به وجود آمده به سبب این بیماری، بعضی از مردم اصلا این احساس به سراغشان نیاید.
برای مثال پژوهش هایی نشان داده است که افراد درونگرا با این احساس تنهایی و انزوا راحت تر از افراد برونگرا کنار می آیند و راحت تر می توانند از پس این شرایط بربیایند؛زیرا افراد برونگرا انرژی روانی شان را از ارتباط با دنیای بیرون کسب می کنند.(برای اطلاعات بیشتر راجع به درونگرایی و برونگرایی اینجا کلیک کنید). حتی بعضی از فرهنگ های فردگرا، در کنارآمدن با این شرایط راحت تر هستند.
می خواهیم کمی جلوتر بیاییم و سری بزنیم به دورانی که محدودیت های اجتماعی برداشته شده و نجات دهنده ای به اسم واکسن برای مردم ساخته شد تا بتوانند کمی به زندگی عادی و معمولی که در سال های قبل داشته اند، برگردند.
اثرات ادامه دار تنهایی
اثرات این احساس تنهایی در دوران کرونا محدود به دوران قرنطینه و در خانه ماندن نبود. این انزوا و تنهایی تاثیرات منفی ای بر روی سلامت روانی مردم گذاشت که این تاثیرات تا الان هم ادامه دارد. ظاهرا این تنهایی و مشکلات جسمی و روانی جانبی آن، بر روی اثر بخشی واکسن هم تاثیر قابل توجهی گذاشته است.
گالاگر استفان و همکاران پاسخ به یک دوز واحد واکسن را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند افرادی که انسجام اجتماعی کمتری دارند، احساس تنهایی بیشتری را گزارش داده اند و به سبب آن آنتی بادی پاسخ پایین تری در بدنشان داده است.
از این پژوهش نتیجه گرفتند که احساس «در کنار هم بودن»، بر قدرت پاسخ آنتی بادی به واکسیناسیون تأثیر می گذارد. این تحقیق بیش از پیش بر اهمیت انسجام اجتماعی و دوری از احساس تنهایی در دوران کرونا تاکید می کند.
چکار کنیم که با این احساس تنهایی در دوران کرونا کنار بیاییم؟
ما در دوران زیستن این بیماری میان مردم، به دلایل مختلفی خودمان را قرنطینه می کنیم. ما در زمانی که به این ویروس مبتلا شده یا از ترس خطر ابتلا به این ویروس خودمان را قرنطینه کرده ایم، در هر حالت ممکن است دچار این تنهایی و انزوا بشویم.
ممکن است ندانیم چه زمانی از شر این ویروس رها می شویم اما می توانیم روش هایی را به کار گیریم تا بتوانیم خودمان را از این احساس تنهایی در دوران کرونا دور کنیم.
1.سعی کنید یک برنامه برای خود داشته باشید
برنامه ریزی های ما نباید همیشه مربوط به بیرون رفتن از خانه و یا وقت گذرانی با جمع باشد. زمان هایی که احساس می کنید این احساس تنهایی در دوران کرونا هیچ وقت از بین نمی رود، سعی کنید آن روزها را به عادی ترین روزهای زندگی خود تبدیل کنید؛ به این معنا که احساس نکنید مجبور به این تنهایی هستید.
از آغاز روز، برنامه ای تنظیم کنید که از احساس تنهایی و انزوای شما بکاهد. اما این را هم به یاد داشته باشید که احساساتی که در این دوران برای شما به وجود می آیند، همه طبیعی هستند؛ پس بیان کردن این احساسات در طول روز می تواند جزو برنامه ای باشد که می تواند برای شما کمک کننده باشد.
2.از اخبار و اطلاعات آگاه باشید
ممکن است در طول این مدت شیوع بیماری، شنیده باشید که از اخبار مرتبط با این بیماری دوری کنید؛ اما جالب است بدانید که در مجله تحقیقات محیط زیست و بهداشت عمومی( International Journal of Environmental Research and Public Health)، مطالعه ای منتشر شد که نشان داد افرادی که اطلاعات به روز در مورد سلامت و بهداشت جسمی و روانی داشته و مشاوره های مناسب در مورد اقدامات مرتبط با این وضعیت(احساس تنهایی در دوران کرونا) دریافت می کردند، عملکرد روانشناختی بهتری داشتند.
در حالی که شما نمی خواهید اضطراب و ترس خود را از طریق به روزرسانی های مداوم در مورد وضعیت بیماری، تغذیه کنید، داشتن اطلاعات در مورد سلامت روانی و جسمی ممکن است در هنگام محافظت از سلامت روانی شما، و در نتیجه کاهش احساس تنهایی در دوران کرونا، موثر باشد.
3.با دیگران به طور مجازی ارتباط بگیرید
شاید بهترین کاری که می توانید برای مقابله بااین احساس تنهایی در دوران کرونا انجام دهید ، ارتباط با دیگران به روش های غیرسنتی و معمول است. زمانی که ممکن است شما نتوانید به صورت حضوری با خانواده و دوستان دیدار کنید، این بدان معنی نیست که شما نمی توانید به یکدیگر متصل شده و ارتباط برقرار کنید.
امروزه، روش های بیشماری وجود دارد تا شما بتوانید با دوستان و خانواده رابطه داشته باشید. برای مثال از طریق تماس تصویری یا تلفنی می توانید با دوستان خود معاشرت کنید یا از طریق چت کردن به صورت روزانه می توان از احوالات خانواده و دوستان مطلع شد.
اگر شما اهل بازی کردن هم باشید، می توانید با دوستان خود به صورت آنلاین بازی های مختلفی را انجام دهید؛ بدون اینکه نیاز باشد شما کنار یکدیگر باشید؛این کار می تواند از احساس تنهایی در دوران کرونا بکاهد
4.در طول روز فعال باشید و حواس خود را از احساس تنهایی در دوران کرونا پرت کنید
شما ممکن است در طول مدتی که با احساس تنهایی در دوران کرونا دست و پنجه نرم می کنید، به این نتیجه برسید که معنا را در زندگی خود از دست داده اید؛پس باید سعی کنید کارهایی انجام دهید تا این حس (معنادار بودن) را به شما برگرداند.
در طول این مدت باید برای خودتان یک منبع آرامش پیدا کنید. پیدا کردن راه هایی برای آرامش دادن به خودتان حتی در زمان تنهایی، می تواند به بهبود سلامت روان شما کمک کند.
مثال هایی برای دوری از این احساس تنهایی در دوران کرونا:
1-در کلاس های آنلاین مرتبط با علاقه تان در حوزه های مختلف ثبت نام کنید.
2-شروع به یادگرفتن یک مهارت کنید.
3-فیلم یا سریال مورد علاقه خود را شروع کنید.
4-شروع به نوشتن کنید(داستان،خاطره و …).
5-آهنگ هایی که به شما احساس خوبی القا می کند را در طول روز گوش کنید.
صحبت پایانی
تنهایی و انزوا احساسی است که محدود به اتفاق یا رویداد خاصی نمی شود. قطعا تنهایی در زمانی قبل تر از این بیماری هم در افراد به وجود آمده است. پس این یک احساس طبیعی است که ممکن است برای همه ما بار ها و بار ها پیش بیاید و یا اینکه در آینده پیش خواهد آمد.
تفاوت ما با بقیه افراد، زمانی مشخص می شود که بتوانیم کمی با این احساس کنار بیاییم. اول از همه باید وجود این احساس را -مانند تمام احساس های دیگر- در خودمان پذیرفته و بعد راه های مقابله با آن را یاد بگیریم .
مطمئنا همه ما آگاهیم که زندگی در این چند سال اخیر برای بیشتر مردم به سبب وجود این بیماری، سخت و طاقت فرسا بوده است. احساس تنهایی در دوران کرونا فقط یکی از مسیر های سخت این بیماری در این 2 سال اخیر است. داشتن این احساس برای همه انسان ها طبیعی است و تلاش برای رفع آن با کمک گرفتن از افرادی که به این احساس آگاه ترند، درست ترین کار ممکن در این زمان است.
