سال ۱۹۲۷، فیلم «متروپلیس» در آلمان، اکران شد. فیلمی جدید در سبک اکسپرسیونیستی که انتظار می رفت تا خلقی نوین در این سبک را نظاره کنیم اما زمانی که پرده آخر فیلم به پایان رسید، سگرمه ها در هم رفت. هر کسی که دغدغه مند بود، در ترس رفت. در تفکری عمیق که معلوم نبود چه می شود. آخر مگر چه بود؟ یک فیلم علمی-تخیلی؛ نه. این آینده بود، آینده ای که شاید چندان دور نبود.
چندین سال بعد در ۱۹۶۸، اثر جدیدی از کوبریک بر پرده های سینما رفت: «۲۰۰۱ ادیسه فضایی». چهره دهشتناک تری از هوش مصنوعی، رونمایی شد: طغیانگر، سلطه جو و بی رحم. شاید کوبریک هم تصور نمیکرد تا آیندهای نزدیک، هوش مصنوعی بتواند تا جایی پیشرفت کند که حتی بتواند «یاد بگیرد».
ترس از هوش مصنوعی تا سالها در حد همان فیلم های علمی-تخیلی، محدود شده بود اما در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، اتفاقی رخ داد؛ اتفاقی که «هوش» از سر مردم جهان، انداخت. chatgpt چیست؟ سایتی به صورت مجازی ارائه شد که می توانست هر دستوری که هر فردی به او می دهد را در عرض چند ثانیه، انجام دهد.
مهم نیست که چه باشد: دستور پخت غذای جدید؟ نت یک قطعه جدید از پیانو؟ انشای مدرسه؟ نوشتن یک نامه اداری؟ نوشتن داستان بلند؟ گفتگوی ساده دوستانه؟ گفتگوی عمیق تر؟ درک من؟ درک من؟ درک من؟
در ادامه این نوشتار، به این پرسش جدید پاسخ می دهم که chatgpt چیست؟ و در آینده روان انسان، چه تاثیری خواهد گذاشت؟
بخش های نوشتار
هوش مصنوعی
به زبان ساده، هوش مصنوعی «شبیه سازی» فرآیند های هوش انسانی توسط ماشین ها به ویژه سیستم های کامپیوتری است. هوش مصنوعی (AI) شاخه ای گسترده از علوم کامپیوتر است که به ساخت ماشین های هوشمندی که قادر به انجام وظایفی هستند که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارند، مربوط می شود.
هوش مصنوعی یک علم میان رشتهای با رویکرد های متعدد است اما پیشرفت ها در یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق، تقریباً در هر بخش از صنعت فناوری، یک تغییر پارادایم ایجاد می کند.
هوش مصنوعی به ماشین ها اجازه میدهد تا توانایی های ذهن انسان را مدل سازی کنند و حتی آن ها را بهبود ببخشند. از توسعه خودروهای خودران گرفته تا گسترش دستیار های هوشمند مانند سیری و الکسا، هوش مصنوعی بخش رو به رشدی از زندگی روزمره است.
کاربردهای خاص هوش مصنوعی شامل سیستم های خبره، پردازش زبان طبیعی، تشخیص گفتار و بینایی ماشین میشود و در نتیجه، بسیاری از شرکتهای فناوری در صنایع مختلف در حال سرمایهگذاری در فناوریهای هوشمند مصنوعی هستند.
قبل از پاسخ به سوال chatgpt چیست، باید به این پرسش اساسی پاسخ دهیم که هوش مصنوعی، چه تفاوتهایی با هوش انسانی دارد؟
تفاوت با هوش انسان
در حالی که هدف هوش انسانی سازگاری با محیط های جدید با استفاده از ترکیبی از فرآیند های شناختی مختلف است، هدف هوش مصنوعی، ساخت ماشین هایی است که می توانند رفتار انسان را تقلید کنند و اعمالی شبیه انسان انجام دهند. مغز انسان آنالوگ است، اما ماشین ها دیجیتال هستند.
هدف هوش مصنوعی، ارائه سبکی از کارایی است که به حل مشکلات، بدون هیچ زحمتی، کمک می کند. این ویژگی می تواند هر نوع مشکلی را در یک چشم به هم زدن حل کند در حالی که هوش انسانی زمان زیادی را صرف می کند تا با زمان قابل توجهی به مکانیسم ها عادت کند. بنابراین، تفاوت اصلی بین هوش طبیعی و مصنوعی، مربوط به فرآیند عملکرد و قدرت یادگیری است.
عملکرد
انسانها از قدرت محاسباتی، حافظه و توانایی تفکر مغز استفاده می کنند، در حالی که ماشین های مجهز به هوش مصنوعی به داده ها و دستورالعمل های خاصی که وارد سیستم می شوند، تکیه می کنند. علاوه بر این، زمان بسیار زیادی طول می کشد تا انسان، مشکلات را پردازش و درک کند و به آنها عادت کند. در مورد هوش مصنوعی ورودی ها و مطالعه مناسب به آنها کمک می کند تا در نهایت نتیجه دقیقی ارائه دهند.
قدرت یادگیری
یادگیری در هوش انسانی، از حوادث مختلف و تجربیات گذشته است. یادگیری انسان از اشتباهات انجام شده از طریق روش آزمون و خطا در طول زندگی، صورت می گیرد و تفکر هوشمند و رفتار هوشمندانه، در هسته هوش انسانی نهفته است.
با این حال، هوش مصنوعی در این زمینه عقب است: ماشین ها نمی توانند. مثل انسان ها فکر کنند. از این رو، در این مورد از تفاوت بین هوش مصنوعی و مغز انسان، هوش انسانی ظرفیت تفکر بسیار قوی تری نسبت به هوش مصنوعی دارد و می تواند بسته به اصل موقعیت (context)، مهارت های حل مسئله عالی داشته باشد.
هوش مصنوعی می تواند از داده ها و از طریق آموزش مداوم یاد بگیرد اما هرگز نمی توانند به فرآیند فکری منحصر به فرد انسان دست یابند (حداقل تا به امروز!). اما سیستم های مجهز به هوش مصنوعی می توانند وظایف خاصی را به خوبی انجام دهند.
Chatgpt چیست؟
Chatgpt چیست؟ chatgpt که توسط OpenAI توسعه داده شده است، مخفف «ترانسفورماتور از پیش آموزش دیده تولید کننده چت» است. پس از ثبت نام برای یک حساب کاربری رایگان، می توانیم تقریباً هر چیزی را از ChatGPT بپرسیم و به ما پاسخ خواهد داد.
در یک تغییر پارادایم بزرگ، به جای اینکه خودمان در وب برای مطالب مرتبط جستجو کنیم تا به ما در تولید محتوای اصلی کمک کند، ChatGPT می تواند بر اساس سؤالات و درخواست های ما، محتوای اصلی را برای ما ایجاد کند.
با استفاده از نوع خاصی از هوش مصنوعی که به عنوان «پردازش زبان طبیعی» (NLP) شناخته می شود، می توانیم با ChatGPT به گونه ای تعامل کنیم که گویی یک «شخص» است. می توانیم از او بخواهیم غزلی در سطح حرفه ای درباره شکوه جوراب مان یا داستانی برای بچه ها درباره دوستی بچه گربه ای با ماهی قرمز بنویسد تا این کار را در چند ثانیه انجام دهد.
علاوه بر این، ChatGPT می تواند با گذشت زمان سازگار شود و «یاد بگیرد». این یک گوینده یا دستیار صوتی ای که بر روی تلفن همراه مان داریم نیست؛ این مانند این است که باهوش ترین، آگاه ترین و همه کاره ترین فرد جهان را یک میلیارد بار در اختیار داشته باشیم.
به نظر می رسد «چت بات» (chatbots) یک تعبیر، برای قابلیت های این هوش مصنوعی جدید است. شاید بهتر باشد آنها را دستیاران دیجیتالی همه چیزدان شخصی یا PODA بنامیم. در حالی که من در اینجا خوشبین هستم که این هوش مصنوعی ها واقعاً دانای کل نیستند، دیری نمی گذرد که این PODA ها، همه چیزهایی را که نژاد بشر می داند، بدانند (در کسری از ثانیه!)
برای تکمیل پاسخ به سوال Chatgpt چیست، نیاز است تا به مفهوم یادگیری در روانشناسی بپردازیم تا با نحوه یادگیری chatgpt آشنا شویم.
یادگیری
یادگیری یک تغییر نسبتا پایدار در رفتار است که در نتیجه تجربه (کسب اطلاعات، دانش و مهارت)، به دست می آید. وقتی به یادگیری فکر می کنید، به یاد آموزش رسمی ای که در دوران کودکی و اوایل بزرگسالی انجام می شود، می افتیم اما یادگیری، یک فرآیند مداوم است که در طول زندگی اتفاق می افتد و به کلاس درس، محدود نمی شود.
در اوایل قرن بیستم، زمانی که رفتارگرایی، به عنوان یک مکتب فکری اصلی، مستقر شد، یادگیری به کانون اصلی مطالعه در روانشناسی تبدیل شد. امروزه یادگیری به عنوان یک مفهوم مهم در زمینه های متعدد روانشناسی از جمله روانشناسی شناختی، آموزشی، اجتماعی و رشدی باقی مانده است.
حتی اگر چیزی را نسبتاً سریع یاد بگیرید، باز هم یک فرآیند چند مرحله ای است. برای یادگیری باید با اطلاعات جدیدی روبرو شوید، به آن توجه کنید، آن را با آنچه از قبل می دانید هماهنگ کنید، در حافظه خود ذخیره کنید و به کار ببرید.
در روانشناسی chatgpt، اصطلاح «یادگیری فعال» اغلب برای توصیف یک فرآیند تعاملی استفاده می شود مانند انجام یک آزمایش عملی برای یادگیری یک مفهوم به جای خواندن در مورد آن. اما «یادگیری غیرفعال» (خواندن متن، گوش دادن به سخنرانی، تماشای فیلم) همچنان یادگیری است و می تواند مؤثر باشد.
یادگیری هوش مصنوعی
یادگیری ماشینی (ML) به عنوان رشتهای از هوش مصنوعی (AI) تعریف می شود که به ماشین ها توانایی یادگیری خودکار از دادهها و تجربیات گذشته برای شناسایی الگو ها و پیشبینی با حداقل مداخله انسانی را می دهد.
روشهای یادگیری ماشینی، رایانهها را قادر می سازد تا بدون برنامه نویسی صریح به طور مستقل کار کنند. برنامه های کاربردی یادگیری ماشینی، با داده های جدید، تغذیه می شوند و می توانند به طور مستقل یاد بگیرند، رشد کنند، توسعه پیدا کنند و خودشان را تطبیق دهند.
یادگیری ماشینی با استفاده از الگوریتم ها برای شناسایی الگو ها و یادگیری در یک فرآیند تکراری، اطلاعات روشنگری را از حجم زیادی از داده ها به دست می آورد. الگوریتمهای یادگیری ماشینی، از روشهای محاسباتی برای یادگیری مستقیم از دادهها به جای تکیه بر هر معادله از پیش تعیین شدهای که ممکن است به عنوان یک مدل باشد، استفاده می کنند.
اما در پاسخ به سوال Chatgpt چیست، چرا توجه بسیاری از افراد در حرفه های مختلف را به خود جلب کرده است؟ مگر چه کار هایی می تواند انجام بدهد که دیگر چت بات های گذشته، توان انجام آن ها را نداشته اند؟
چرا chatgpt مهم است؟
اهمیت چت بات ها از کسی پوشیده نیست. سالهاست که چت بات های زیادی در اینترنت و همینطور در لوازم شخصی ما وجود داشته اند اما این شکل از چت بات که توسط هوش مصنوعی پیشرفته هدایت شود، وجود نداشته. قطع به یقین chatgpt، فرصت های بسیاری را برای بسیاری از مشاغل فراهم می آورد اما هدف من از این نوشتار، تکرار لیست اهمیت chatgpt نیست.
در سوال فرعی این نوشتار از Chatgpt چیست، به این سوال پاسخ می دهیم که چرا chatgpt برای آینده روان انسان مهم است؛ چطور ما را درک می کند؟
چرا احساس نزدیکی به chatgpt میکنیم؟
کارشناسان می گویند با توجه به اینکه میلیون ها نفر هر روز به صورت آنلاین با چت بات ها گفتگو می کنند، تعجبی ندارد که برخی افراد با این برنامه ها ارتباط هیجانی برقرار می کنند.
از زمانی که اولین صفحه کامپیوتر مکینتاش در سال ۱۹۸۴، موقع راه اندازی خود، چهره خندانی را نشان داد، رایانه ها وانمود می کنند که هیجانات دارند. تقریباً تا زمانی که مردم با ماشینها در تعامل بودهاند، می خواهند اطمینان حاصل کنند که ماشین ها به آنها گوش می دهند.
هیجانات واقعی
راز بین روابط انسان و چت بات، نرم افزار پیچیده پشت ربات ها است. پیتر بوتنیرز، مدیر مهندسی در یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در شرکت نرم افزار پیام رسان سینچ (sinch)، در این موضوع، از طریق ایمیل به سایت خبری لایف وایر گفت که هوش مصنوعی می تواند در کارهای خاص، از جمله تشخیص تصویر و درک زبان، به عملکرد انسان برسد و در برخی موارد از آن نیز فراتر رود.
با پردازش زبان طبیعی (NLP)، سیستمهای هوش مصنوعی می توانند مانند انسان، زبان ها را تفسیر کنند، بنویسند و صحبت کنند. بوتنیرز ادامه داد که هوش مصنوعی حتی می تواند گویش ویا لحن خود را برای هماهنگی با همتایان انسانی خود تنظیم کند.
تا اینجا، متوجه شدیم که مهندسان هوش مصنوعی، سعی کردند تا بات ها را شبیه تر به انسان ها بسازند اما چرا؟ چرا تلاش می کنند تا بات ها بتوانند هیجانات مصنوعی خودشان را بروز دهند؟ مگر انسان ها متوجه نمی شوند که این هیجانات، مصنوعی هستند؟ چه چیزی باعث می شود تا متوجه شویم بات ها ما را درک می کنند؟
نظریه ذهن
«نظریه ذهن» توانایی نسبت دادن حالات ذهنی (باورها، مقاصد، خواسته ها، عواطف و دانش) به خود و دیگران است.
ما به عنوان انسان، فرض می کنیم که دیگران به مانند ما «می خواهند، فکر می کنند و باور می کنند» و از این طریق حالت هایی را استنباط می کنیم که مستقیماً قابل مشاهده نیستند و با استفاده از این حالت های پیش بینی کننده، برای پیش بینی رفتار دیگران و همچنین رفتار خودمان، استفاده می کنیم. این استنباط ها، که به یک نظریه ذهن تبدیل می شوند، از نظر دانش ما در بزرگسالان انسانی، جهان شمول هستند.
داشتن یک نظریه ذهنی به ما این امکان را می دهد تا درک کنیم که دیگران، عقاید و خواسته های منحصر به فردی دارند که با ما متفاوت است و ما را قادر می سازد تا در تعاملات اجتماعی روزانه شرکت کنیم، زیرا می توانیم حالات ذهنی و رفتار های اطرافیان را تفسیر و استنباط کنیم.
در پایان نوشتار «Chatgpt چیست» و روانشناسی chatgpt، با توسعه صنعت هوش مصنوعی و عمومی شدن این ابزار ها در بین مردم، نظریه ذهن، فراتر از هم نوعان خود رفته تا جایی که حالت های مختلف ذهنی را می توانیم به متن های نوشته شده توسط هوش مصنوعی نیز، نسبت دهیم.
اگر کامل تر توصیف کنم، chatgpt به دلیل دسترسی گسترده به اطلاعات پخش شده در سطح اینترنت و درک حالت ذهنی توسط ما، به ابزار بسیار مهمی در آینده ای نه چندان دور برای روان انسان ها، تبدیل می شود؛ به مانند دوستی بسیار صمیمی که همه چیز را در جهان می داند و شما را به طور کامل، درک می کند و همیشه در دسترس شماست.
جمع بندی chatgpt
هوش مصنوعی، مسیر بسیار پیچیده و طولانی ای را طی کرده تا به این شکل ساده، به دست ما رسیده است. اما کماکان همان ترس قدیمی از یادگیری بیش از حد این ابزار ها در بین مردم، وجود دارد. خیلی از افراد می ترسند که شغل خودشان را به این ماشین های بیشعور (!) ببازند و با آمدن chatgpt، این ترس، عینی تر شد.
اما این وجه از هوش مصنوعی همیشه مورد غفلت واقع می شود که این ابزار های پیچیده، می توانند به شما «کمک» کنند؛ کمک به «تو»، کمک به «خود»؛ خودی که در پی یافتن است و می تواند دستیاری داشته باشد که در آن واحد به میلیارد ها منبع دسترسی داشته باشد و بتواند تو را «درک» کند و همیشه در «دسترس» تو باشد.